Animal Assisted Therapy (A.A.T.): Werken met Honden in de GGZ en Zorg
In september vorig jaar begon ik met de opleiding tot Animal Assisted Therapist. Naast mijn werk als fotograaf ben ik werkzaam in de GGZ en al lange tijd speel ik met het idee om honden in de therapie in te zetten. Helaas was het werkveld hiervoor nog niet klaar, tot recent. Het geluk is dat ik een enthousiaste collega heb met dezelfde visie. Samen gingen we op zoek naar een geschikte opleiding en vonden deze snel bij Stichting AAT. Deze opleiding tot Animal Assisted Therapist (Level 3 HBO) biedt een solide basis om honden in therapie effectief in te zetten.
Momenteel bevinden we ons in de fase van stage en gebruiken we voorzichtig de hond van mijn collega, Balou, in de therapie. Het is fantastisch om te zien hoe honden zoals Balou bijdragen aan het therapeutische proces!
Wat is Animal Assisted Therapy ?
Animal Assisted Therapy is een therapievorm waarbij dieren, zoals honden, ondersteuning bieden bij therapeutische interventies. Deze therapieën zijn doelgericht, gepland en gestructureerd en kunnen ingezet worden in verschillende settings, zoals de gezondheidszorg, het onderwijs of de sociale dienstverlening.
De focus van AAT ligt op het verbeteren van fysiek, cognitief, gedragsmatig en sociaal-emotioneel functioneren van cliënten. Therapiehonden spelen hierin een ondersteunende rol, waarbij de hond de therapeut niet vervangt, maar het behandelingsproces verrijkt.
Enkele voordelen van Animal Assisted Therapy
Het werken met therapiehonden biedt tal van voordelen, zowel voor de cliënt als voor de therapeut:
1. Plezier en motivatie: Het werken met een dier brengt plezier en stimuleert cliënten, vooral bij zorgmijding.
2. Non-verbale communicatie: Dieren kunnen zaken duidelijk maken zonder woorden, wat in sommige gevallen effectiever is dan verbale communicatie.
3. Emotionele steun: Dieren kunnen steun bieden tijdens moeilijke gesprekken en dienen als spiegel om met cliënten situaties te bespreken.
4. Verbeterd sociaal-emotioneel functioneren: Het contact met een hond kan de emotionele toestand van de cliënt verbeteren en bijdragen aan een veilige, niet-oordelende omgeving.
De Therapiehonden in Mijn Klas
Bij de opleiding Animal Assisted Therapy heb ik kennisgemaakt met verschillende honden die met hun baasje samenwerken in een therapeutische setting. Hieronder stel ik graag een paar van deze helden voor:
Balou
En ik begin natuurlijk eerst met Balou, de hond van mijn collega en de hond waar ik ook mee samenwerk in de Gespecialiseerde GGZ voor volwassenen.
“Balou is een 1,5 jarige zwarte labrador, van het werktype. Hij is een super enthousiaste, vrolijke, jonge spring in het veld. Hij vindt het heerlijk om te zwemmen, met stokken te slepen, lange wandelingen te maken en nieuwe trucjes te leren. Balou is geweldig geduldig met kinderen. Bij volwassenen kan hij heel goed spiegelen. Iets waar wij als behandelaren heel veel informatie uit kunnen halen. Balou is een super aanwinst voor ons team, hij is een graag geziene collega en hij weet dingen te bereiken die ons mensen niet lukt. Hij is een onvoorwaardelijke, niet oordelende steungever waar mensen zich veilig bij voelen.”
Juul
Dan Juul, de dalmatiër van Judith, docente van Stichting AAT. Juul werkt met Judith in de jeugdzorg. Nu nog bij De Dames Hond, vanaf 1 juni bij Veerkracht Praktijk. Juul is ook oefenhond voor de leerlingen van de opleiding.
Judith vertelt:
“Juul is in de ogen van sommigen geen standaard therapiehond. Er wordt al snel gedacht aan labradors, golden retrievers of andere ‘makkelijk luisterende’ honden. Dalmatiërs staan niet voor niets bekend om het feit dat ze eigenwijs zijn. Ook Juul is een behoorlijk eigenwijze tante, maar juist dat maakt het ook zo leuk om haar in te zetten. Je moet je best doen voor Juul, en daardoor misschien wel krachten in jezelf aanboren waarvan je niet eens wist dat je ze had…en toch voelt het niet als moeilijk, of zwaar of vervelend. Soms misschien wel een beetje confronterend, maar dat hoort er ook een beetje bij. Onze honden hebben een gedragstest ondergaan, maar ook wij zelf hebben geleerd om onze honden goed te lezen zodat we ook hun noden en grenzen goed kunnen bewaken. Het is namelijk best intensief voor ze om blootgesteld te worden aan mensen die soms emotioneel instabiel zijn. Het is aan mij om ervoor te zorgen dat Juul elke keer weer met plezier mee komt en het leuk blijft vinden wat ze doet. Gelukkig is dat nog steeds het geval en blijft ze hopelijk nog lange tijd mijn leukste collega!”
Milly
Milly is de Appenzeller Sennenhond van Renee, eveneens docente van Stichting AAT. Milly werkt samen met Renee bij Therapoot. Therapoot is een organisatie die begeleiding, behandeling en diagnostiek biedt aan kinderen, jongeren en (jong) volwassenen met inzet van AAT. Ook Milly biedt zich soms aan in rollenspellen met ons leerlingen.
Renee over Milly:
“Milly is een hond die heel graag samen met jongeren oefeningen en spelletjes doet. Ze kan soms gekke acties uithalen wat het ijs breekt in moeilijke thema’s. Door haar enthousiasme leren de jongeren rust, geduld en structuur aan te brengen bij activiteiten die zij doen. Buiten samen actief bezig zijn, is Milly altijd in voor een kriebeltje. Waarbij ze soms even vergeet hoe groot ze is en vol overgave bij iemand op schoot gaat liggen.“
Freya
Freya is de border collie van Bianca. Zij werken samen in de kinderopvang bij Speurneus Jezelf:
Bianca vertelt:
“Freya is een Border Collie die in april 2 jaar wordt. Ze gebruikt haar energie graag door onder andere actief bezig te zijn met haar baasjes of te spelen met haar katten- en hondenvriendjes. Heerlijk chillen in haar mand of knuffelen met haar favoriete knuffels doet ze net zo graag. Freya gaat samen met mij aan het werk bij Speurneus Jezelf. We zullen daar vooral kinderen ondersteunen en begeleiden bij hulpvragen op verschillende ontwikkelingsgebieden. De stage voor de opleiding AAT doen we momenteel bij de agrarische kinderopvang waar ik werk. Daar kijken ze naar haar uit en is ze bekend. Wil je meer over Freya’s werk weten? Check de website van Speurneus Jezelf, of volg haar op de socials via Speurneus_Jezelf.”
Siva
Siva is de golden retriever van Tessa en samen werken ze in de Basis-GGZ
Tessa vertelt:
“Siva is een Golden Retriever. Ze heeft een zacht en vriendelijk karakter en zoekt het gezelschap van mensen op. Ze houdt van voorwerpen halen en brengen en komt graag bij je zitten als jij dat goed vindt. Of ze rustig of druk is hangt af van wie er bij haar is. Siva leert graag en gaat op cursus. Op dit moment volgt ze de opleiding AAT level 3. Samen met Siva geef ik therapie aan zowel kinderen, jongeren als volwassenen met verschillende hulpvragen in de basis-GGZ. “
Guus
Guus is de goldendoodle van Lisa, met wie hij samenwerkt in een verpleeghuis.
Lisa over haar Guus:
“Guus werkt als therapiehond (in opleiding) in het verpleeghuis met cliënten met parkinson, dementie, niet-aangeboren hersenletsel of somatische klachten. Hij helpt hen vaak om hun stemming te verbeteren door hen bijvoorbeeld te activeren, positieve herinneringen op te halen of door hen te helpen om meer in het moment te zijn. Ook helpt hij hen om meer zelfvertrouwen te krijgen en het gevoel van eenzaamheid te verminderen. Opvalt is dat in contact met Guus de mensen zich meer ontspannen voelen, gemotiveerd raken, weer zin hebben om op te staan en meer in contact komen met hun omgeving. “
Cooper
Cooper is de Duitse/Zwitserse Herder mix van Geraldine. Ze gaan samenwerken in de ouderenzorg waar Geraldine als ergotherapeut werkt.
Geraldine over Cooper:
“Hij is heel vriendelijk en relaxed van aard en maakt graag contact met mensen, honden en andere dieren. Vooral wandelen, spelen en hersentaakjes zoals snuffelen zijn echt favoriet. Hij is bovenal een kindervriend, waarbij hij interventiehond is bij therapeutische sessies bij het traject ‘angst voor honden’. Cooper zal als therapiehond aansluiten bij mijn werkzaamheden als ergotherapeut binnen de ouderenzorg, met name bij de doelgroep psychogeriatrie (mensen met dementie). Ondanks zijn grootte blijkt dit een gouden match te zijn, juist doordat de oudere generatie het herderras goed kent vanuit hun eigen jeugd. Dit maakt mooie herinneringen los bij bewoners.
Opleiding tot Animal Assisted Therapist
Wil je meer weten over AAT of de rol van honden in therapie? Neem dan eens een kijkje op de website van Stichting A.A.T.:
In oktober maakte ik een video compilatie van een weekendje A.A.T. school.
